ئــێــران جــارێــکــی دیــکــە دوژمــنــایــەتــیــی داگــیــرکــەرانــەی خــۆی وەبــیــڕ نــەتــەوەی کــوردســتــانــێ هــێــنــاوە

 

                کــرمــانــجــی ســەعـــیــد مــەســیــفــیــی

لەو دوو ـــ سێ رۆژانی ڕابردی، ڕژێمی داگیرکەری ئێرانێ لە ڕێگەی کونسولگەریی خۆی لەشاری سلێمانی، شاری فیداکاریی، لە ماڵپەڕی کونسولگەرییەکەیان، بە نەریتی داگیرکەرانە و "کورد بەکێمزانین،" ڕیبەرایەتیی کوردان لەبەشی بندەستی ئێراقێ ئاگەدار دەکاتەوە کە هزر لە سەربەخۆیی نەکەنەوە دەنا پێوەندی ئێرانێ لەگەڵ کوردان خراپ دەبێ. لەو ڕاگەیاندنە، ڕژێمی فیرقەیی ئێرانێ دەستوور دەداتە کەی ئاڕ گی کە ڕێگریی بکا لە بزاڤی کوردان لە پارچەکانی دیکەی کوردستانێ کە هەول بۆ ئێکیەتیی نەتەوایەتیی کوردیی دەدەن، و ڕاشی سپادردووە کە کەی ئاڕ گی ڕیگە لە چالاکی کوردەکانی بەشی بندەستی ئێرانێ بگرێ. ئەنجا، کۆمەڵێك قسەی بێبنەما و پووچی دیکەی خستۆتە سەر گۆتە وێنەچووەکانی، وەکی کوردان لە هەر جێگەك بن ئێرانیین و زمانی کوردییش زمان نیە و بەڵکو زاراوەکی زمانی فارسییە کە لە زمانەکانی عارەبیی و تورکیی و فارسیی پێك هاتووە.

لێرەکانێ گەرەکە بگوترێ کە هەقیقەتی مێژوویی لەمەڕ کوردان/میدیان و فارسان ئەوەیە کە هەرچی فارسەکان لەبارەی دەوڵەت، مێژوو، و فەرهەنگ هەیانە، هەموویان بە میرات لە میدییەکان پێگەیشتووە و هەرچی هەیانە لە فەزڵی کوردانە. لە ئیمپراتۆرێتیی میدیا، فارسەکان ڕەعیەتگەلێکی بێ فەرهەنگ و بێ شمەك بوون. وەختێکیش کە ئیمپڕاتۆرێتیی میدیا بووە ئیمپراتۆرێتیی میدۆ ــ پێرسیا، تەواوی فەرهەنگ، زمان، داب و نەریتیی میدیایی، وسووڵی لەشکریی، و ئیدارەی سیاسیی مەملەکەت هەمووی وەکی خۆی کۆپی کراو بەبێ دەستکاریی لە سەردەمی کوڕوش بەکار هێنران. خودی کوڕوشیش زێتر میدیی بوو هەتا فارس، چونکە لەگەڵ باوەگەورەی کە مید بوو گەورە بوو، و ڕەزمی ڕێبەریی و دەوڵەتدارێتیی لەوی فێر ببوو. هەر لەبەر ئەوە هۆیەش، کوڕوش لەتەمەنی لاویی لەلایەن شۆڤێنیزمی فارسیی ژارخواردیی کرا و مرد. ئەوچەل، نەعرەی شۆڤێنیزمی فارسیی لەزێدە بوون بوو. ئیدی لەپاش نەمانی کوڕوش، مێژووی میدیا و میدییەکان لەلایەن فارسان دزرا، و لە شوێنەی نەیانتانی بیدزن، هەولیان دا مێژووی میدیان/کوردان بشێوێنن.

لەمەڕ ئەوەی کە زمانی کوردیی زاراوەکی ئێرانییە و لە زمانەکانی فارسیی، تورکیی، و عارەبیی پێکهاتووە، هەر کەسێك ئەو زمانانە بزانێ ئەو هەقیقەتە دەزانێ کە ئەوەی ئێرانی داگیرکەر لەڕێگەی کونسولگەرییەکەی خۆی گۆتیتی، ئەوە هەقیقەتی زمانی فارسییە کە بە ڕێژەکی ئێکجار زۆر لە پەیڤەکانی عارەبی پێکهاتیە، ئەنجا وشەکانی کوردیی، تورکیی، فەرەنسیی، و ئینگلیزیی پێكهاتووە. بەڵام، چونکە شۆڤێنیزمی فارسیی خۆنەناسن و کێمن، بە کێمیش گەورەیی نەتەوەی کوردستانێ دەبینن. لەبارەی ئەوەی ئەگەر کوردان بۆ سەربەخۆیی هەوڵ بدەن، پێوەندی ئێرانێ لەگەڵ کوردان خراپ دەبێ، پێویستە بگوترێ، ئەو پێوەندییە بارتەقای کێمیی و سووکیی خۆیانە و پێشکەشی خۆشیان بێ. ئەو پێوەندییەی کە هەیە پێوەندیی داگیرکەر و داگیرکراوە، و خەڵکی کوردستانێ هەرگیز نە ئەو جۆرە پێوەندییەی ویستیە و نە دەیەوێ بشیپارێزێ.

لەبەرهەندێ، نابێ ڕێگە بدرێ کە ئەو جۆرە ڕەفتارانەی شۆڤێنیزمی فارسیی کار بکاتە سەر سایکۆلۆژیی نەتەوایەتییمان، و لەڕووی وان و داگیرکەرەکانی دیکەش گەرەکە هیمەتبەرزانە لەسەر ئارمانجەکانی نەتەوایەتیی ڕابوەستین و چۆک ئەستوورانە بۆ وەدستهێنانی مافەکانی نەتەوایەتیی کوردستانێ بخەبتین.   

سیمای کوردستان/میدیا هەر زیندی بمینێ!